การแบ่งมรดกตามกฎหมาย

                                                                เสี้ยวที่ถูกลืมของมรดกหลังความตาย

เขียนโดย  ลีลา LAW

 

ความทุกข์สี่อย่างที่มนุษย์ต้องประสบอย่างมิอาจหลีกเลี่ยงได้ คือ เกิด  แก่  เจ็บ  ตาย  ระหว่างที่มีชีวิตทุกคนย่อมแสวงหาทรัพย์สินมาบำเรอความสุขให้ตนเองและครอบครัว  เมื่อความตายพรากชีวิตของเราไปไม่ว่าด้วยเหตุใดก็ตาม  สิ่งที่เหลืออยู่ในโลกนี้คือ ทรัพย์สินกับหนี้สิน  เพื่อความสงบสุขของสังคมผู้ปกครองบ้านเมืองจึงออกกฎหมายมาจัดการแบ่งปันทรัพย์สินของเราแก่เหล่าทายาท  อันได้แก่ ภรรยาที่ชอบด้วยกฎหมาย  บุตรธิดา  เป็นต้น

หลายคนเข้าใจว่าทรพัย์สินทั้งหมดซึ่งเป็นชื่อของผู้ตายถือเป็นกรรมสิทธิ์ไว้ในเวลาที่สิ้นชีวิต  จะต้องนำมาแบ่งสรรกันตามจำนวนทายาทของเขา  นั่นเป็นความเข้าใจซึ่งถูกเพียงส่วนเดียว  หลักการแบ่งปันทรัพย์สินของผู้ตายนั้นยังมีความซับซ้อนมากกว่าที่บุคคลธรรมดาคิดไว้นัก  คราวนี้เรามารู้จักกับคำว่า”มรดก” ซึ่งเป็นคำเรียกทรัพย์สินของคนตายที่ฟังไพเราะนี้ก่อน

“มรดก” หมายถึง ทรัพย์สินทุกชนิดซึ่งผู้ตายหรือที่อาจเรียกกันว่าเจ้ามรดกมีอยู่ในขณะที่สิ้นชีวิต  ยังหมายรวมถึงหนี้สินใดๆด้วย  มรดกจักตกทอดไปสู่ทายาทโดยชอบธรรมของเจ้ามรดกทันทีที่เขาสิ้นชีวิตอันเป็นไปตามหลักกฎหมาย  ณ ที่นี้จักกล่าวถึงสัดส่วนที่เหล่าทายาทของผู้ตายพึงได้รับตามหลักการแบ่งปันทรัพย์มรดกที่ถูกต้อง

เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนจึงขอยกตัวอย่างให้คิดง่ายๆดังนี้คือ  ผู้ตายหรือเจ้ามรดกมีทรัพย์สิน 100 บาท โดยมีทายาทตามกฎหมาย คือ ภรรยา(ต้องมีทะเบียนสมรส) และ บุตรธิดารวม 2 คน

ตอนนี้ก็มาถึงวิธีแบ่งปันทรัพย์มรดกจำนวน 100 บาท  เริ่มต้นด้วยหลักกฎหมายกำหนดให้สินส่วนตัวของผู้ตายเท่านั้นที่เป็นทรัพย์มรดกซึ่งนำมาแบ่งกับทายาทได้  ทรัพย์สินของผู้ตาย ณ เวลาสิ้นชีวิตจำนวน 100 บาท ถูกสันนิษฐานว่าเป็นสินสมรสซึ่งเป็นทรัพย์สินร่วมกันระหว่างสามีภรรยา  จึงต้องมีการแบ่งกันก่อน  โดยแต่ละฝ่ายจักได้สิทธิในเงินก้อนนี้ครึ่งหนึ่ง  นั่นหมายความว่าคู่สมรสของผู้ตายจักได้เงิน 50 บาทไปก่อนตามสิทธิอันพึงได้ตามกฎหมาย  จากนั้นเงิน 50 บาทที่เป็นของผู้ตายจะนำมาแบ่งปันกับเหล่าทายาทของเขาอันได้แก่ ภรรยา(ต้องมีทะเบียนสมรส)  และบุตรธิดารวม 2 คน ตามที่ตัวอย่างระบุไว้  ณ จุดนี้กฎหมายกำหนดให้ทายาทแต่ละคนได้หนึ่งส่วน  ดังนั้นเงิน 50 บาทของผู้ตายจะถูกแบ่งออกเป็น 3 ส่วนเท่ากัน ซึ่งถือเป็นมรดกของทายาทที่พึงได้รับไป

เราจักสังเกตเห็นว่าภรรยานั้นดูจะได้สัดส่วนมาก  นี่แหละคือ ประโยชน์ของภรรยาที่มีทะเบียนสมรสซึ่งสังคมพยายามรณรงค์ให้หญิงสาวพึงเรียกร้องจากผู้ชายที่คิดจะร่วมชีวิตด้วย  สังคมคุ้มครองผู้อยู่ใต้กฎหมายเสมอ  หวังว่าสตรีทั้งหลายพึงเรียกร้องและรักษาผลประโยชน์ที่สังคมมอบให้ท่าน  กอปรกับได้เข้าใจถึงวิธีการแบ่งปันทรัพย์มรดกอย่างถูกต้องด้วย

 

**************************************************